องค์การสหประชาชาติเผยแพร่คำเตือนเมื่อวันพุธที่ผ่านมาว่า การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศกำลังคุกคามป่าไม้ซีกโลกเหนือ ซึ่งเป็นกลไกป้องกันธรรมชาติที่ทรงพลังที่สุดของโลก โดยหน่วยงานภูมิภาค UNECE เรียกร้องให้การประชุมสุดยอดสภาพภูมิอากาศ COP30 ที่กำลังจะมาถึงให้ความสำคัญกับการสร้างความยืดหยุ่นของป่าไม้เป็นศูนย์กลางในการต่อสู้กับ "ภาวะโลกร้อน"
"ป่าไม้ในซีกโลกเหนือมีความสำคัญอย่างมากต่อภูมิอากาศ เมื่อเวลาผ่านไป ความสนใจต่อป่าไม้ในการประชุม COP ได้หายไป การอภิปรายด้านเทคนิคได้เข้ามาครอบงำ และไม่สามารถพูดถึงแนวทางแก้ไขปัญหาภูมิอากาศ การลดผลกระทบ และการปรับตัวได้โดยไม่พูดถึงป่าไม้"
— เปาลา เดดา ผู้อำนวยการฝ่ายป่าไม้ของ UNECE กล่าวในงานแถลงข่าวที่เจนีวา
การกระจายตัวของป่าไม้โลก
ข้อมูลเผยให้เห็นว่าป่าไม้ 54% ของโลกตั้งอยู่ในเพียง 5 ประเทศเท่านั้น ได้แก่ บราซิล จีน แคนาดา รัสเซีย และสหรัฐฯ โดย 3 ประเทศหลังอยู่ในภูมิภาค UNECE และรัสเซียมีพื้นที่ป่าใหญ่ที่สุดของโลก ภูมิภาค UNECE ครอบคลุม 56 ประเทศทั่วยุโรป อเมริกาเหนือ คอเคซัส และเอเชียกลาง
รายงาน Forest Profile 2025 ของ UNECE ซึ่งจัดทำทุก 5 ปี วัดและติดตามสภาพนิเวศวิทยา เศรษฐกิจ และสังคมเศรษฐกิจของป่าไม้ในภูมิภาคเพื่อให้ข้อมูลแก่นโยบาย พบว่าป่าไม้ปกคลุมพื้นที่ 4.14 พันล้านเฮกตาร์ หรือประมาณ 1 ใน 3 ของพื้นผิวโลก โดย 42.5% อยู่ในพื้นที่ UNECE
ป่าไม้เผชิญจุดวิกฤต
ถึงแม้พื้นที่ป่าไม้ของโลกจะลดลง 203 ล้านเฮกตาร์ ตั้งแต่ปี 1990 แต่ในภูมิภาค UNECE กลับเพิ่มขึ้นประมาณ 60 ล้านเฮกตาร์ ซึ่งมีขนาดเท่ากับประเทศฝรั่งเศส อย่างไรก็ตาม UNECE เตือนว่าความสำเร็จเหล่านี้ "กำลังถูกคุกคามโดยไฟป่าที่รุนแรงเป็นประวัติการณ์ แมลงศัตรูพืช และวิกฤตที่เกิดจากสภาพภูมิอากาศที่ขยายตัว"
รายงานระบุว่า ไฟป่า ได้กลายเป็นเหตุการณ์ที่รุนแรงและเกิดขึ้นบ่อยครั้งมากขึ้น เนื่องจากอุณหภูมิที่สูงขึ้นและสภาวะที่แห้งแล้งมากขึ้น ขณะที่การระบาดของแมลงได้สร้างความเสียหายอย่างรุนแรงต่อป่าไม้หลายล้านเฮกตาร์
ทาเทียนา โมลเซียน หัวหน้า UNECE กล่าวในแถลงการณ์ว่า "สิ่งที่เราบรรลุได้ในช่วงสามทศวรรษที่ผ่านมา กำลังเผชิญความเสี่ยงอย่างร้ายแรงจากภาวะฉุกเฉินด้านสภาพภูมิอากาศ เราไม่สามารถให้เสียกลไกป้องกันธรรมชาติที่ทรงพลังที่สุดของโลกไปได้ ไฟป่าและภัยแล้งที่เพิ่มสูงขึ้น กำลังผลักดันป่าไม้ของเราให้ผ่านจุดวิกฤตสำคัญ"
ป่าโบเรียลและการจัดการป่าไม้
ป่าโบเรียล ซึ่งตั้งอยู่รอบวงแหวนขั้วโลกเหนือ โดยเฉพาะในรัสเซียและแคนาดา ปกคลุมพื้นที่ 9.3% ของผิวโลก และเก็บสะสมคาร์บอนบนบกประมาณ 32% ของโลก ดิน โบเรียลเก็บ คาร์บอนจำนวนมหาศาล แต่ UNECE ระบุว่า "ป่าเหล่านี้มีความไวต่อผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศสูง รวมถึงอุณหภูมิที่สูงขึ้น การละลายของชั้นน้ำแข็งถาวร และไฟป่า"
ผู้นำในการประชุม COP30 ที่เบเลม ประเทศบราซิล ระหว่างวันที่ 10-21 พฤศจิกายน "ต้องตระหนักว่าการปกป้องป่าไม้เป็นรากฐานสำคัญของความมั่นคงด้านคาร์บอนระดับโลก" โมลเซียน กล่าว
แคธี่ อาบูโซว์ ประธานองค์การ Sustainable Forestry Initiative เสนอแนะว่า มีทางแก้ไขอยู่ หากเราสามารถจัดการป่าไม้ในแบบที่คำนึงถึงสภาพภูมิอากาศ เช่น การเปลี่ยนสายพันธุ์ไม้ให้สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมใหม่ UNECE เน้นย้ำความจำเป็นในการป้องกันไฟป่า การจัดการศัตรูพืช และการฟื้นฟูป่าไม้ การทำให้ป่าโปร่งขึ้นและการกำจัดไม้ตาย สามารถช่วยลดความเสี่ยงจากไฟป่าที่รุนแรงซึ่งกลายเป็นแหล่งปล่อยคาร์บอนรายใหญ่ได้
