การประชุมยาสูบโลกกับวาระเร่งด่วนด้านสิ่งแวดล้อม
การประชุมควบคุมยาสูบโลกครั้งที่ 11 ภายใต้กรอบอนุสัญญาควบคุมยาสูบขององค์การอนามัยโลก (FCTC) ที่กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ที่จะขึ้นระหว่างวันที่ 17–22 พฤศจิกายน กำลังจับตาวาระสำคัญเรื่องการจัดการ “ก้นบุหรี่” ซึ่งเป็นขยะที่ถูกทิ้งมากที่สุดในโลก โดยองค์การอนามัยโลก (WHO) และผู้แทนประเทศต่างๆ เตรียมพิจารณาทางเลือกที่อาจพลิกโฉมอุตสาหกรรมยาสูบ ด้วยข้อเสนอ “ยกเลิกก้นกรองบุหรี่”
ก้นบุหรี่กว่า 4.5 ล้านล้านชิ้นถูกโยนทิ้งในแต่ละปีทั่วโลก ขณะที่ฟิลเตอร์พลาสติกแทบไม่ช่วยลดความเสี่ยงต่อผู้สูบจริง แต่กลับสร้างภาระด้านมลพิษพลาสติกที่เพิ่มขึ้นต่อเนื่อง
— แอนดรูว์ แบล็ก รักษาการหัวหน้าเลขาธิการ FCTC ระบุว
การแทรกแซงของอุตสาหกรรมยาสูบและสัญญาณเตือนจาก WHO
เทดรอส อัดฮาโนม เกเบรเยซุส ผู้อำนวยการ WHO เผยว่ามีความพยายามจากอุตสาหกรรมยาสูบในการแทรกซึมและสร้างความสับสนต่อการเจรจา ขณะที่ฝ่ายกฎหมายสาธารณสุขของ WHO ระบุว่าบริษัทต่างๆ ใช้กลยุทธ์การตลาดที่เจาะกลุ่มเยาวชนด้วยสีสันสดใสและรสหวานในผลิตภัณฑ์นิโคตินรูปแบบใหม่ รวมถึงบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งมีผู้ใช้มากกว่า 100 ล้านรายทั่วโลก โดยอย่างน้อย 15 ล้านคนเป็นวัยรุ่นอายุ 13–15 ปี
ทั้งนี้ WHO ต้องการให้มีการห้ามโฆษณา ส่งเสริม และสนับสนุนยาสูบอย่างครอบคลุม รวมถึงบุหรี่ไฟฟ้าและซองนิโคติน
“ก้นบุหรี่” ไมโครพลาสติกที่ซ่อนตัวในระบบนิเวศ
ฟิลเตอร์บุหรี่ทำจากพลาสติกที่ไม่ย่อยสลายและถูกจัดว่าเป็นแหล่งไมโครพลาสติกขนาดใหญ่ที่สุดของโลก การปนเปื้อนจากก้นบุหรี่ส่งผลกระทบต่อแหล่งน้ำ ดิน และสัตว์น้ำโดยตรง สารพิษอย่างนิโคตินและโลหะหนัก สามารถสะสมในระบบนิเวศและลุกลามเข้าสู่ห่วงโซ่อาหาร ในขณะที่สัตว์ป่าหลายชนิดมักหลงกินก้นบุหรี่เพราะลักษณะคล้ายเศษอาหาร
ผู้เชี่ยวชาญด้านสิ่งแวดล้อมของ WHO ระบุว่า การแบนฟิลเตอร์ไม่เพียงลดมลพิษพลาสติก แต่ยังลดความเสี่ยงจากการแพร่กระจายของสารพิษสู่ระบบนิเวศทางทะเลและน้ำจืด
ผลกระทบด้านความยั่งยืนและความหวังต่อมติใหม่
อุตสาหกรรมยาสูบสร้างผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมตั้งแต่ขั้นตอนการผลิต ทั้งการใช้สารเคมีในไร่ยาสูบ การตัดไม้ทำลายป่าเพื่อขยายพื้นที่เพาะปลูก ไปจนถึงขยะพลาสติกและขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่เกิดจากบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งยังไม่มีระบบจัดการที่เพียงพอ
การประชุม FCTC ครั้งนี้จึงถูกจับตามองว่าอาจเป็นก้าวสำคัญในการเชื่อมโยงนโยบายควบคุมยาสูบเข้ากับวาระด้านความยั่งยืน การลดไมโครพลาสติกระดับโลก และความรับผิดชอบของอุตสาหกรรมที่มีผลกระทบต่อทั้งสุขภาพและสิ่งแวดล้อมอย่างลึกซึ้ง
นักวิเคราะห์มองว่าหากภาคีสมาชิกเห็นชอบการแบนฟิลเตอร์ นี่จะเป็นหนึ่งในมาตรการด้านสิ่งแวดล้อมที่ทรงพลังที่สุดในรอบหลายปี และอาจเปลี่ยนภาพรวมของวิกฤตขยะพลาสติกได้ในระยะยาว
