อดีตประธานาธิบดีโรดริโก ดูแตร์เต ของฟิลิปปินส์ ถูกศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC) ตั้งข้อหา ‘อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ’
ชายวัย 80 ปีรายนี้ถูกกล่าวหาว่า ‘มีความผิดทางอาญาต่อคดีฆาตกรรมหลายสิบคดี’ ซึ่งเกิดขึ้นในช่วงที่เขาดำเนินการสงครามต่อต้านยาเสพติดที่เรียกว่า ‘war on drugs’ ซึ่งมีผู้ค้ายาเสพติดรายย่อย ผู้เสพยา และบุคคลอื่นๆ ถูกฆ่าตายหลายพันคนโดยที่ ‘ไม่มีการพิจารณาคดี’
คำฟ้องของ ICC ซึ่งรวมถึงเอกสารหลายฉบับ ลงวันที่ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม แต่เพิ่งเปิดเผยต่อสาธารณะเมื่อวันจันทร์ (22 ก.ย.)
มาเม มานเดียเย เนียง รองอัยการ ICC กล่าวว่า “ดูแตร์เตเป็น ‘ผู้ร่วมกระทำความผิดทางอ้อม’ ในการสังหารหมู่ ซึ่งศาลกล่าวหาว่ากระทำโดยผู้อื่น รวมถึงตำรวจ”
ข้อกล่าวหาแรกที่ดูแตร์เตถูกตั้งข้อหานั้นเกี่ยวข้องกับการสังหารผู้คน 19 คนในเมืองดาเวา ระหว่างปี 2013-2016 ขณะที่ดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรี ส่วนอีกสองข้อหาเกี่ยวข้องกับช่วงเวลาที่เขาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ระหว่างปี 2016-2022 และเริ่มดำเนินสงครามต่อต้านยาเสพติดที่เรียกว่า ‘war on drugs’
ข้อหาที่สองเกี่ยวข้องกับการฆาตกรรม ‘เป้าหมายสำคัญ’ 14 รายทั่วประเทศ ขณะที่ข้อหาที่สามเกี่ยวข้องกับการฆาตกรรมและพยายามฆ่าผู้คน 45 รายในปฏิบัติการกวาดล้างหมู่บ้าน
อัยการอ้างถึงวิธีที่ดูแตร์เตและผู้ต้องสงสัยร่วมก่อเหตุว่ามี ‘แผน หรือข้อตกลงร่วมกัน’ เพื่อกำจัด อาชญากรที่ถูกกล่าวหาในฟิลิปปินส์ (รวมถึงผู้ที่ถูกมองว่า หรือถูกกล่าวหาว่าเกี่ยวข้องกับการใช้ การขาย หรือการผลิตยาเสพติด) ผ่านอาชญากรรมรุนแรง รวมถึงการฆาตกรรม
ดูแตร์เตไม่ได้แสดงความเสียใจใดๆ ต่อการปราบปรามยาเสพติดอย่างโหดร้าย ซึ่งมีผู้เสียชีวิตมากกว่า 6,000 คน แม้ว่านักเคลื่อนไหวเชื่อว่าตัวเลขที่แท้จริงอาจสูงถึงหลายหมื่นคน แต่ดูแตร์เตกลับบอกว่า การที่เขาปราบปรามผู้ค้ายาเสพติดนั้นก็เพื่อกำจัดอาชญากรรมบนท้องถนนในประเทศ
ทั้งนี้ ดูแตร์เต เป็นอดีตผู้นำประเทศชาวเอเชียคนแรกที่ถูก ICC ฟ้องร้อง และเป็นผู้ต้องหาคนแรกในรอบ 3 ปีที่ถูกส่งตัวไปยังกรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ ซึ่งดูแตร์เตถูกควบคุมตัวที่นั่นตั้งแต่เดือนมีนาคม ทางด้านทนายความของเขาเผยว่า ดูแตร์เตไม่สามารถขึ้นศาลได้เนื่องจากสุขภาพไม่ดี
ในเดือนพฤษภาคม ดูแตร์เตได้รับเลือกเป็นนายกเทศมนตรีเมืองดาเวาอีกครั้ง แม้ว่าจะถูกจำคุกอยู่ก็ตาม ขณะที่ เซบาสเตียน ลูกชายของเขา (ซึ่งดำรงตำแหน่งนายกเทศมนตรีตั้งแต่ปี 2022) ยังคงดำรงตำแหน่งรักษาการนายกเทศมนตรีแทนพ่อของเขา
กลุ่มผู้สนับสนุนดูแตร์เตกล่าวหา ICC ว่าถูกเฟอร์ดินานด์ มาร์กอส ประธานาธิบดีคนปัจจุบันของประเทศใช้เป็นเครื่องมือทางการเมือง ซึ่งมีความขัดแย้งอย่างเปิดเผยกับตระกูลดูแตร์เตผู้ทรงอิทธิพล
อย่างไรก็ดี ICC ไม่มีอำนาจในการจับกุมบุคคลใดๆ หากไม่ได้รับความร่วมมือจากประเทศที่ผู้ต้องหาพำนักอยู่ ซึ่งส่วนใหญ่มักจะปฏิเสธความร่วมมือ และก่อนหน้านี้มาร์กอสก็เคยปฏิเสธที่จะให้ความร่วมมือกับ ICC มาแล้ว
(Photo by Holmes CHAN / AFP)
