เมื่อวันที่ 1 ส.ค.ที่ผ่านมาสำนักข่าว CCTV ของจีนเผยแพร่ภาพยืนยันการเข้าประจำการขณะปฏิบัติภารกิจระยะไกลของเรือดำน้ำนิวเคลียร์ลำใหม่ประเภท 094 ชั้นจินครั้งแรก ซึ่งเป็นภาพที่ไม่ได้เห็นกันบ่อยนัก ท่ามกลางความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ที่เพิ่มสูงขึ้นและการแข่งขันทางทะเลที่ทวีความรุนแรงขึ้นในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก
ตามข้อมูลของสหพันธ์นักวิทยาศาสตร์อเมริกัน จีนมีเรือรบมากกว่า 370 ลำ รวมถึงเรือดำน้ำติดขีปนาวุธนิวเคลียร์แบบ Type 094 จำนวน 6 ลำ ซึ่งแต่ละลำติดอาวุธขีปนาวุธนิวเคลียร์ 12 ลูก ขึ้นแท่นเป็นกองเรือรบที่ใหญ่ที่สุดในโลกเมื่อนับตามจำนวนลำเรือ
เรือดำน้ำประเภท 094 ทั้งหมดประจำการอยู่ที่ฐานทัพเรือหลงโป บนเกาะไหหลำทางตอนใต้ของจีน ซึ่งติดกับทะเลจีนใต้ กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ประเมินไว้ในรายงานเกี่ยวกับอำนาจทางทหารของจีนว่า กองเรือดำน้ำนิวเคลียร์ดังกล่าวถือเป็น “ความสามารถในการตอบโต้ด้วยอาวุธนิวเคลียร์ทางทะเลที่น่าเชื่อถือลำแรก” ของจีน
อเล็กซ์ ลัค นักวิเคราะห์กองทัพเรือจากออสเตรเลียเผยกับ Newsweek ว่า เรือดำน้ำลำใหม่ล่าสุดนี้เป็นหนึ่งในเรือดำน้ำประเภท 094 6 ลำที่เข้าประจำการ และว่าคลิปวิดีโอที่เผยแพร่โดย CCTV น่าจะถ่ายจากฐานทัพเรือในหนิงโป และยังไม่แน่ชัดว่าเรือดำน้ำนิวเคลียร์ลำนี้มุ่งหน้าไปปฏิบัติภารกิจที่ทะเลจีนใต้หรือไม่
แม้ว่าคลิปวิดีโอจะเผยให้เห็นภาพภายในเรือดำน้ำและวิธีการควบคุมการทำงานของลูกเรือที่หาดูได้ยาก แต่ภาพภายในเรือบางส่วนกลับถูกเบลอ ซึ่งน่าจะเป็นเพราะเหตุผลด้านความปลอดภัยในการปฏิบัติการ และยังไม่แน่ชัดว่าฉากภายในเรือถูกถ่ายทำขณะที่เรือดำน้ำอยู่ในทะเลหรือไม่
หม่าเสี่ยวฮุย กะลาสีเรือที่ได้รับมอบหลายให้ประจำการที่หน่วยเรือดำน้ำที่ไม่เปิดเผยชื่อเผยว่า “วันนี้เป็นยุคแห่งสันติภาพ แต่พรุ่งนี้อาจเป็นจุดเริ่มต้นของสงคราม ในวันที่สงครามที่แท้จริงเริ่มต้นขึ้น เราจะรอเพียงคำสั่ง แล้วจึงยิงขีปนาวุธนี้ออกไปโดยไม่ลังเล”
เรือดำน้ำประเภท 094 สามารถติดตั้งได้ทั้งขีปนาวุธ JL-2 หรือ JL-3 ซึ่งมีพิสัยการยิง 7,223 กิโลเมตร และ 10,000 กิโลเมตรตามลำดับ โดยขีปนาวุธ JL-3 สามารถยิงไกลถึงแผ่นดินใหญ่สหรัฐฯ หากยิงจากน่านน้ำชายฝั่งของจีน
รายงานการประเมินของกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ คาดว่า เรือดำน้ำติดขีปนาวุธนำวิถีติดอาวุธนิวเคลียร์รุ่นต่อไปของจีน ซึ่งเป็นประเภท 096 และเป็นส่วนหนึ่งของโครงการเร่งพัฒนากำลังนิวเคลียร์ของประธานาธิบดี สีจิ้นผิง ของจีน จะเริ่มเข้าประจำการในช่วงปลายทศวรรษปี 2020 หรือต้นทศวรรษปี 2030
เมื่อเปรียบเทียบกันแล้ว ปัจจุบันสหรัฐฯ มีเรือดำน้ำติดตั้งขีปนาวุธชั้นโอไฮโอ 14 ลำ ซึ่งแต่ละลำติดตั้งขีปนาวุธนิวเคลียร์ ไทรเดนท์ II D5LE สูงสุด 20 ลูก สหพันธ์นักวิทยาศาสตร์อเมริกันระบุว่าขีปนาวุธนี้มีพิสัยทำการประมาณ 11,999 กิโลเมตร
ความเคลื่อนไหวของจีนครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ที่ทวีความรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็น ความขัดแย้งที่ทวีความรุนแรงขึ้นเกี่ยวกับไต้หวัน การซ้อมรบทางทะเลร่วมระหว่างสหรัฐฯ-ญี่ปุ่น-ฟิลิปปินส์ในทะเลจีนใต้ และการเพิ่มขึ้นของกิจกรรมเรือดำน้ำของสหรัฐฯ ภายใต้ร่มพันธมิตร AUKUS
Photo by MARK SCHIEFELBEIN / POOL / AFP