Mitta del Santi นิทรรศการเดี่ยวของ ‘มุก เพลินจันทร์’ ศิลปินสายรีไซเคิลอาร์ต

เมื่อโลกของศิลปะ สิ่งแวดล้อม ขยะ และความยั่งยืน มาบรรจบกันอย่างงดงามผ่านผลงานศิลปะสิ่งทอจาก “มุก-เพลินจันทร์ วิญญรัตน์” ผู้ถ่ายทอดเรื่องราวของการเยียวยา ความหวัง และโลกที่ยั่งยืน จากสิ่งที่หลายคนเรียกมันว่า “ขยะ”

ท่ามกลางพื้นที่อันเงียบสงบของ Bangkok Kunsthalle อดีตอาคารสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช ที่ครั้งหนึ่งเต็มไปด้วยเสียงพลิกหนังสือและจังหวะฝีเท้าของนักเรียน วันนี้สถานที่แห่งนี้กลับมามีชีวิตอีกครั้ง ผ่านงานศิลปะสิ่งทอขนาดมหึมาในนิทรรศการเดี่ยว “Mitta del Santi” โดยศิลปินหญิงผู้พลิกนิยามการทอผ้าในไทย

ภายใต้แนวคิด “มิตรและสันติ” ที่ศิลปินเลือกคำในภาษาสันสกฤต “Mitta” ที่แปลว่า มิตร และ “Santi “ที่ แปลว่า สันติ มาบอกเล่าเรื่องราวของการอยู่ร่วมกันอย่างสนติ ในช่วงที่บ้านเมืองตลอดจนทั่วโลกกำลังระส่ำระสาย พร้อมสะท้อนแนวคิดเรื่อง “ความยั่งยืน” ผ่านกระบวนการสร้างสรรค์จากเศษวัสดุเหลือใช้

ศิลปะที่ไม่เพียงแค่สวยงาม...แต่ยั่งยืน

ผลงาน Mitta del Santi เป็นการติดตั้งศิลปะสิ่งทอเฉพาะพื้นที่ (Site-specific textile installation) ขนาด 5.5 x 9.7 เมตร ซึ่งเชื่อมโยงโดยตรงกับประวัติศาสตร์ของอาคารเดิม ด้วยการนำเศษผ้า และวัสดุเหลือใช้หลากชนิด มาถักทอขึ้นใหม่ ไม่ว่าจะเป็นพลาสติกจากขวดน้ำ กระดาษสำนักงานเก่า เทปคาสเซ็ตต์ ถุงน่องยัดขยะ หรือแม้แต่กระป๋องเบียร์ ถูกนำมาแปรเปลี่ยนให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของงานศิลปะที่เต็มไปด้วยพลัง

เพลินจันทร์ เน้นย้ำว่า “เราไม่ใช้ของสำเร็จรูป เราใช้ของที่เราทำขึ้นมาเท่านั้น” เป็นจุดยืนที่ชัดเจนของเธอในฐานะศิลปินสายรีไซเคิลอาร์ต ที่ไม่เพียงแต่มุ่งสร้างความงาม แต่ยัง ตั้งคำถามกับระบบการบริโภค และชี้ให้เห็นถึงทางเลือกใหม่ของการใช้ทรัพยากร

จากขยะสู่เรื่องเล่า จากเศษวัสดุสู่ศิลปะเพื่อการเยียวยา

ผลงานประกอบด้วย วงกลม 399 ชิ้น ที่ถักทอขึ้นจากเศษผ้า โดยแต่ละวงพิมพ์ถ้อยคำจากหนังสือ “ดรุณศึกษา ปฐมวัย” ซึ่งเคยพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ไทยวัฒนาพานิช การนำองค์ประกอบนี้กลับมาใช้ใหม่อย่างมีนัยยะ ไม่เพียงเป็นการเคารพต่ออดีตของสถานที่ หากยังเปิดพื้นที่ให้เรื่องราวใหม่ ๆ ได้ถูกถักทอขึ้นบนรากฐานของความทรงจำเดิม

ความไร้รอยต่อของผลงานชิ้นใหญ่ยังสะท้อนแนวคิด “โลกไร้พรมแดน” ที่เพลินจันทร์ต้องการสื่อสาร เธอชี้ให้เห็นว่า “พรมแดน” คือเส้นบาง ๆ ที่กลับกลายเป็นชนวนของความขัดแย้ง ทั้งที่ความเหมือนกันระหว่างมนุษย์อาจมีมากกว่าความต่าง

การทอผ้า คือการถักทอความสัมพันธ์

ไม่ใช่แค่เรื่องวัสดุ หรือความคิดสร้างสรรค์ แต่แก่นของผลงานศิลปะจากเพลินจันทร์คือ การสร้างสายใยระหว่างผู้คน ทั้งในเชิงชุมชนและประวัติศาสตร์ เธอร่วมมือกับกลุ่มนักทอผ้าทั่วไทยในกระบวนการทำงาน สร้างเครือข่ายแห่งการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์

เธอไม่มองการทอผ้าเป็นเพียง “งานฝีมือ” แต่เป็นทั้ง พิธีกรรมศิลปะสถาปัตยกรรม และเครื่องมือของการ เยียวยาและฟื้นฟูจิตใจ

จากวัสดุทิ้งแล้ว สู่แรงบันดาลใจให้เริ่มต้นใหม่

ผลงานของเพลินจันทร์ไม่เพียงแค่รีไซเคิลสิ่งของ หากยัง รีไซเคิลความคิดความทรงจำและความหวัง อีกด้วย

“เศษผ้าเหล่านี้ไม่ใช่เพียงซากที่เหลืออยู่ แต่คือบทต่อของเรื่องราว…สิ่งที่ดูเหมือนหมดค่าและสิ้นสุดไปแล้ว ได้กลับกลายเป็นภาชนะซึ่งบรรจุแสงสว่าง การเริ่มต้นใหม่ และความหวัง”

ร่วมถักทอเรื่องราวของคุณเอง ในเวิร์กช็อป Weaving a Story

ภายในช่วงเวลาจัดแสดงนิทรรศการ ยังเปิดให้ผู้สนใจเข้าร่วมเวิร์กช็อป “Weaving a Story” ซึ่งผู้เข้าร่วมไม่จำเป็นต้องมีพื้นฐานใดๆ แต่สามารถร่วมทดลองการทอผ้า และถักทอเรื่องราวของตัวเองผ่านวัสดุเหลือใช้ โดยกิจกรรมนี้จัดขึ้นในวันที่ 8 และ 22 พฤศจิกายน 2568 เวลา 15.00 - 18.00 น. (ไม่มีค่าใช้จ่าย)

การแสดงที่มากกว่าศิลปะ คือบทสนทนาเรื่องความยั่งยืน

นิทรรศการ Mitta del Santi ไม่ใช่แค่นิทรรศการศิลปะสิ่งทอ หากแต่เป็นบทสนทนาว่าด้วย “คุณค่าของสิ่งที่ถูกมองข้าม” เป็นคำเชื้อเชิญให้ผู้ชม ตั้งคำถามกับความเปราะบางของโลก การใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า และบทบาทของศิลปะในฐานะเครื่องมือสร้างการเปลี่ยนแปลง

ตามมาชมผลงานศิลปะสิ่งทอที่ทรงพลังและเปี่ยมความหมายนี้ได้ที่นิทรรศการ “Mitta del Santi”โดย มุก-เพลินจันทร์ วิญญรัตน์ ที่  Bangkok Kunsthalle ได้แล้วตั้งแต่วันนี้–30 พฤศจิกายน 2568 เปิดเฉพาะวันเสาร์และอาทิตย์ เวลา 14.00 - 20.00 น. ติดตามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่เพจ Bangkok Kunsthalle หรือ Ploenchan Mook Vinyaratn