หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ เรียกโดยย่อว่า นถปภ.รอ. เดิมมีฐานะเป็นหน่วยงานในสังกัดสำนักผู้บัญชาการทหารสูงสุด กองบัญชาการกองทัพไทย จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2556 ได้มีการยกฐานะหน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ เป็นนิติบุคคล ระดับกรม สังกัดกระทรวงกลาโหม โดย สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ขณะยังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการ
ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2560 ให้มีการจัดระเบียบบริหารราชการในพระองค์และมีพระราชกฤษฎีกาจัดระเบียบราชการและการบริหารงานบุคคลของราชการในพระองค์ พ.ศ. 2560 กำหนดให้มี “หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์” เป็นหน่วยราชการในพระองค์
โดยโอนหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการถวายความปลอดภัยมารวมกัน อาทิ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ และกรมราชองครักษ์ เดิมสังกัดกระทรวงกลาโหม สำนักนายตำรวจราชสำนักประจำ (สง.นรป.) เดิมเป็นหน่วยงานระดับกองบัญชาการ ของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ

ผู้บริหาร นถปภ.รอ.
องค์ผู้บัญชาการ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้บัญชาการสูงสุด
องค์รองผู้บัญชาการ
พลเอก (พิเศษ) หญิง สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี รองผู้บัญชาการสูงสุด
พลเอก (พิเศษ) หญิง สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา รองผู้บัญชาการ

ฝ่ายบริหาร
พลเอก จักรภพ ภูริเดช รองผู้บัญชาการ / ผู้บัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์
พลตำรวจเอก อรรถกร ทิพยโสธ รองผู้บัญชาการ / ผู้บัญชาการตำรวจราชองครักษ์ประจำพระองค์
พลเรือเอก วีระศักดิ์ อ๊อกกังวาน รองผู้บัญชาการ / ผู้บัญชาการสำนักงานนายทหารราชองครักษ์ประจำพระองค์ฯ
หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์มีส่วนราชการ ดังต่อไปนี้
· สำนักงานผู้บังคับบัญชา
· สำนักงานนายทหารปฏิบัติการพิเศษในพระองค์
· สำนักงานราชองครักษ์ประจำพระองค์
· กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์
· กองบัญชาการนายตำรวจราชองครักษ์ประจำพระองค์
· ส่วนราชการอื่นตามที่กำหนดโดยประกาศหน่วยบัญชาการฯ
อำนาจหน้าที่ นถปภ.รอ.
หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ มีหน้าที่วางแผน อำนวยการ ประสานงาน บังคับบัญชา ควบคุม และกำกับดูแลการปฏิบัติงานในการถวายอารักขา รักษาความปลอดภัย และถวายพระเกียรติองค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท และพระบรมวงศานุวงศ์
รวมทั้งปฏิบัติหน้าที่ทางพระราชพิธีตามที่ได้รับมอบหมาย และรักษาความสงบเรียบร้อยภายในเขตพระราชฐาน ตลอดจนวางแผน อำนวยการ ประสานงาน ดำเนินการ และกำกับงานในหน้าที่ในองค์พระมหากษัตริย์ และมีหน้าที่รักษาความปลอดภัยสำหรับผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ผู้แทนพระองค์ และพระราชอาคันตุกะ ซึ่งประกอบด้วย
1.สำนักงานผู้บังคับบัญชา มีหน้าที่บังคับบัญชา ควบคุม และกำกับดูแล การปฏิบัติงานในการถวายอารักขาและถวายพระเกียรติสำหรับองค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระบรมวงศานุวงศ์ ผู้แทนพระองค์ และพระราชอาคันตุกะ
2.สำนักงานนายทหารปฏิบัติการพิเศษในพระองค์ มีหน้าที่ดำเนินการ และปฏิบัติการเพื่อสนองตอบความต้องการของผู้บังคับบัญชาในสายงานที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนปฏิบัติงานโดยตรงต่อในพระองค์
3.สํานักงานราชองครักษ์ประจําพระองค์ มีหน้าที่วางแผน สั่งการ อำนวยการประสานงาน กำกับการ และดำเนินการตามพระราชกรณียกิจและพระราชกิจทั้งปวงให้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยตรงตามพระราชโองการหรือพระราชประสงค์
4.กองบัญชาการทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ มีหน้าที่เกี่ยวกับการถวายพระเกียรติ การถวายความปลอดภัย การถวายอารักขา และการปฏิบัติตามพระราชประสงค์ในพระองค์ การรักษาความสงบเรียบร้อยภายในโดยรอบเขตพระราชฐาน ตลอดจนการปฏิบัติภารกิจอื่นตามที่ได้รับมอบหมาย และมีหน้าที่รักษาความปลอดภัยสำหรับพระบรมวงศานุวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ผู้แทนพระองค์ และพระราชอาคันตุกะ
5.กองบัญชาการนายตํารวจราชองครักษ์ประจําพระองค์ มีหน้าที่ถวายความปลอดภัย ถวายอารักขา ถวายพระเกียรติ องค์พระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระบรมวงศานุวงศ์ ผู้แทนพระองค์ พระราชอาคันตุกะ และบุคคลอื่นตามที่พระมหากษัตริย์ทรงมอบหมาย และปฏิบัติภารกิจทั้งปวงให้เป็นไปตามพระราชประสงค์ ตามราชประเพณี

ทั้งนี้ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ สำนักงานที่ตั้ง ณพระที่นั่งอัมพรสถาน 904 ถนนนครราชสีมา แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร



