ภูมิทัศน์การเงินของประเทศไทยกำลังจะเปลี่ยนไปเมื่อ ‘ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา’ หรือ Virtual Bank กำลังจะถือกำเนิดขึ้นอย่างเป็นทางการ คำถามสำคัญที่คนไทยทุกคนต้องจับตามองคือ การเปลี่ยนแปลงครั้งนี้จะเป็น ‘โอกาส’ ครั้งใหม่ในการเข้าถึงบริการทางการเงิน หรือจะกลายเป็น ‘ความเสี่ยง’ ที่ซ้ำเติมปัญหาหนี้ครัวเรือนให้หนักกว่าเดิม
เวทีเสวนา “Virtual Banks in Thailand: Opportunities, Risk, and Governance Challenges” ซึ่งจัดขึ้นในงาน Thailand Focus 2025: Beyond the Challenges พาผู้บริหารจากภาคธนาคารและฟินเทค โดยเฉพาะผู้เล่นรายใหญ่ อย่าง SCBX และ Ascend Money (TrueMoney) ซึ่งได้มาเผยกลยุทธ์และวิสัยทัศน์ในการเข้ามาพลิกโฉมวงการธนาคารไทย และอนาคตของ ธนาคารพาณิชย์ไร้สาขา (Virtual Bank) ในประเทศไทย
มุมมองจาก SCB X
มาณพ เสงี่ยมบุตร CFO ของ SCB X ชี้ว่า Virtual Bank เริ่มต้นด้วยทุนจดทะเบียน 5,000 ล้านบาท และตามกฎระเบียบของ ธปท. จะต้องมีไม่น้อยกว่า 10,000 ล้านบาทในระยะปกติ ซึ่งถือว่าขนาดเล็กกว่า ธนาคารพาณิชย์ดั้งเดิม เป้าหมายหลักคือให้บริการทางการเงินแก่กลุ่มผู้มีรายได้ต่ำที่ไม่สามารถเข้าถึงธนาคารแบบดั้งเดิม โดยชี้
• ธนาคารรูปแบบใหม่นี้จะพัฒนาระบบ AI Native ของตนเอง เพื่อปรับบริการให้เข้ากับกลุ่มลูกค้าใหม่ ไม่มีการแข่งกันด้านการปล่อยเงินกู้ แต่อาจจะมีการแข่งขันกันบ้างในฝั่งเงินฝาก
• แอป Virtual Bank จะต่างจาก Mobile Banking ปัจจุบัน (เช่น SCB Easy) เน้น Personalized Service ตามพฤติกรรมการใช้จ่ายของลูกค้า
• Virtual Bank จะช่วยดึงผู้ที่เคยพึ่งพิงหนี้นอกระบบให้เข้ามาอยู่ในระบบการเงินที่ปลอดภัย
มาณพ ย้ำว่า Virtual Bank จะช่วยดึงผู้ที่เคยพึ่งพิงหนี้นอกระบบให้เข้ามาอยู่ในระบบทางการเงินอย่างปลอดภัย และจะไม่เพิ่มปัญหาหนี้ครัวเรือน หากการกำกับดูแลอัตราดอกเบี้ยทำได้เหมาะสม
มุมมองจาก Ascend Money
อิทธินันท์ วัฒน์สุขสันติ ผู้อำนวยการฝ่ายสินเชื่อ Ascend Money ระบุว่า Virtual Bank ไม่ได้เป็นคู่แข่งตรงกับธนาคารพาณิชย์แบบเดิม การแข่งขันอาจเกิดเพียงฝั่งเงินฝาก แต่สามารถสร้างความร่วมมือได้ ตัวอย่างคือ
• Virtual Bank ของกลุ่ม CP และพันธมิตร ใช้ ข้อมูลจาก TrueMoney ที่มีผู้ใช้งานกว่า 30 ล้านคน
• จุดเด่นคือการเสนอสินเชื่อแบบยืดหยุ่น ใช้ Alternative Data สำหรับ Gig Worker และผู้ค้าขนาดเล็ก
• นอกจากนี้ยังสามารถขยายบริการด้านออม การลงทุน และประกันภัยแบบปรับแต่งตามข้อมูลลูกค้า
ทั้งสองแหล่งเห็นตรงกันว่า Virtual Bank เป็นก้าวสำคัญในการขยายการเข้าถึงบริการทางการเงิน ช่วยสร้างความเชื่อมั่นในยุคดิจิทัล และรองรับการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมผู้บริโภคในตลาดที่เน้น Mobile-First
